Sztuka spełnionego życia: Jak odnaleźć równowagę w życiu prywatnym i zawodowym?

Tematyka work-life balance, czyli utrzymania balansu między różnymi sferami życia już od wielu lat zajmuje czołowe miejsce w czasopismach, w badaniach naukowych i w organizacyjnych szkoleniach. Szczególnie kobiety podejmujące decyzję o macierzyństwie stają w obecnych czasach niebywałego przyspieszenia przed wielkim wyzwaniem. Problem ogólnego przemęczenia i nasilonego stresu przestał dotyczyć jedynie ukierunkowanych na karierę menedżerów i menedżerek, lecz dotyka też osoby, które oprócz wykonywanej pracy, dokształcania się sprawują opiekę nad dziećmi lub innymi członkami rodziny. W przypadku osób żyjących na emigracji dodatkowym wyzwaniem w nowym kraju pobytu staje się konieczność adaptacji do nowego środowiska, a także konieczność przewartościowania dotychczasowych priorytetów, zbilansowania posiadanych kompetencji i ambicji zawodowych. Pierwszym krokiem w kierunku osiągnięcia spełnionego i zrównoważonego życia jest skuteczne radzenie sobie z tymi wyzwaniami i odczuwanym stresem.

W tym artykule znajduje się zestawienie kilku ćwiczeń z warsztatu przeprowadzonego przeze mnie w ramach stowarzyszenia Polki w Berlinie e.V. wraz z kilkoma sugestiami, które okazały się dla uczestniczek szczególnie wartościowe. Ponieważ ćwiczenia wymagają dość dużego stopnia samorefleksji, zdecydowałam się na bezpośrednią formę komunikacji „Ty“, tak by łatwiej mi było dotrzeć do Twoich myśli i uczuć. Ponieważ warsztat przeznaczony był dla kobiet, używać będę formy żeńskiej, sądząc że nie przeszkodzi to w czytaniu tekstu także Panom.

1. Pełne uznania spojrzenie na własną biografie w kontekście migracji

Zanim zaczniemy się zastanawiać nad planami na przyszłość, które ułatwią nam osiągnięcie równowagi w życiu, warto przyjrzeć się najpierw w pozytywny sposób własnej przeszłości. Na wstępie polecam cudowne biograficzne ćwiczenie, do wykonania którego potrzebna będzie kartka papieru oraz długopis lub ołówek. Jeśli bardzo lubisz pracować z kolorami lub obrazami, możesz dodatkowo przygotować opakowanie kolorowych kredek.

Ćwiczenie: Droga mojego życia

Zapraszam Cię, byś namalowała na papierze rozgałęzione drzewo będące symbolem Twojego dotychczasowego życia – Twoich korzeni, dotychczasowej drogi oraz osobistego rozwoju. A może bardziej odpowiada Tobie obraz rzeki płynącej poprzez krajobraz wraz z dopływającymi do niej mniejszymi rzeczkami – wybierz symbol, który Tobie bardziej odpowiada.

Najważniejsze stacje i wydarzenia w moim życiu

Na przygotowany rysunek możesz teraz nanieść najważniejsze punkty kulminacyjne czy zwrotne w Twoim życiu i nazwać najważniejsze wydarzenia, które spontanicznie przychodzą Tobie do głowy. Nie szkicuj jednak swojej drogi życiowej na wzór formalnego życiorysu, znanego Tobie z kontekstu aplikacji o pracę. Zaznacz proszę tylko te wydarzenia, które miały dla Twojego rozwoju i dla Twoich wyborów naprawdę istotne znaczenie, nie tylko w kwestii zawodowej, ale także prywatnej czy socjalnej. Możesz tutaj skorzystać z kolorowych kredek by dać wyraz spontanicznie kojarzącym się Tobie symbolom i znaczeniom.

Wzorce do naśladowania i znaczące osobowości.

Przemyśl teraz proszę, które osoby w Twoim życiu (trzy do pięciu) wywarły na Ciebie największy wpływ? Czy wzorce do naśladowania pochodziły z domu rodzinnego, czy może z kręgu znajomych, a może jakieś osoby publiczne wzbudziły Twój szczególny szacunek lub podziw? Zanotuj proszę czym cechowała się każda z tych osób. Jaki był ich charakter, sposób spojrzenia na świat czy filozofia życia? Jakie wzorce myślowe, sposoby zachowania czy życiowe cele przejęłaś mniej lub bardziej świadomie od tych osób? A może otrzymałaś od którejś z nich jakąś ważną życiową lekcję? Wyraz to na przygotowanej kartce papieru.

Zainteresowania, naturalne skłonności i talenty

Teraz kolej na to, byś zastanowiła się i uświadomiła sobie, jakie są Twoje zainteresowania, naturalne skłonności oraz talenty – zarówno te, które już realizujesz, jak i te, o których być może zapomniałaś, a które na nowo budzą się w Tobie. Notuj proszę wszystko, co wywołuje w Tobie mocny uczuciowy rezonans. Jeśli pojawiają się jakieś wewnętrzne obrazy czy skojarzenia możesz je dołączyć do rysunku.

Pogłębiona samorefleksja

Teraz, kiedy drzewo lub rzeka Twojego życia zostały już wypełnione wydarzeniami, zainteresowaniami i talentami możesz spojrzeć na cały ten obraz i zatrzymać się na chwilę, by poczuć, jakie uczucia i konotacje wywołuje on w Tobie.

Ćwiczenie to jest niezwykle cenne dla osób z biografia migracyjna, ponieważ pomaga ono raz jeszcze z uznaniem spojrzeć na przeszłość w kraju pochodzenia i dokonać pewnego rodzaju życiowego bilansu w nowych warunkach życiowych. Może to posłużyć jako punkt początkowy do planowana przyszłości w nowym kraju.

2. Analiza aktualnej sytuacji życiowej przy pomocy modelu Work-Life-Balance

Nadszedł czas by przyjrzeć się bliżej Twojej aktualnej sytuacji. Żyjemy w czasach pełnych zmian i coraz rzadziej udaje się nam całkowicie zaplanować ścieżkę życia. Widoczne są jednak pewne cykle, zawierające zarówno uniesienia, szczyty jak i kryzysy i punkty zwrotne. I tak następują w życiu fazy nauki i kształcenia, fazy podróży i poznawania świata, fazy zakładania i powiększania rodziny, fazy reorientacji i szukania nowych szans, fazy przeprowadzek, poszukiwań głębszego sensu oraz fazy wielkich społeczno-politycznych przełomów zmieniających także nasz indywidualny świat. W biografii tak kobiet jak i mężczyzn często po fazie wychowywania małych dzieci czy emigracji następuje faza poszukiwania nowych zawodowych szans, czy to poprzez podniesienie kwalifikacji, czy też próbę osiągnięcia samodzielności poprzez rozwiniecie własnej działalności. Fazowość w życiu jest zatem naturalnym procesem i ważne jest, by nim świadomie zarządzać dbając o zachowanie balansu między naszymi potrzebami.

Pomocne w analizie aktualnej sytuacji jest wydzielenie różnych sfer życia i przyjrzenie się każdej z nich z osobna. Osobiście bardzo lubię sporządzać bilans na bazie dość prostego modelu work-life-balance (WLB) J. Seiwerta. Rozróżnia on cztery sfery życia: praca, relacje, zdrowie i sens i właśnie na bazie tych czterech sfer przygotowałam kolejne ćwiczenie.

Ćwiczenie: Bilans równowagi życiowej

Namaluj na początek tabelę na postawie poniższego wzoru i odpowiedz na zawarte w tabeli pytania. Dla każdej osoby odpowiedzi będą różne. Na przykład na pytanie: „Co oznacza dla mnie dana sfera?“ – dla jednej osoby sfera „praca/zawód“ oznaczać będzie przede wszystkim karierę zawodową i sukces materialny, dla innej osoby stabilność i przewidywalność, a dla jeszcze innej może oznaczać wykonywanie wymarzonego zawodu będącego wyrazem jej wewnętrznego powołania.

Po wypełnieniu tabeli zatrzymaj się chwilkę i oddaj się refleksji, emocjom i temu, co odczuwasz patrząc na wypełnioną tabelę. Jakim aspektom Twojego życia chciałabyś w przyszłości poświęcić więcej czasu? Z czym chciałabyś się rozstać lub przynajmniej ograniczyć? Zanotuj wszystko, co wydaje się Tobie w tej chwili ważne, gdyż jest to najefektywniejsza droga do spełnionej przyszłości.

3. Krótka podróż do przyszłości – Co jest tak naprawdę ważne?

A teraz proponuję Tobie wykonać wspaniale ćwiczenie coachingowe, krótką fantazyjną podróż do własnej przyszłości, by wychwycić to, co jest tak naprawdę ważne. Podczas tego ćwiczenia najlepiej jest zamknąć oczy, by wczuć sie w wewnętrzny głos, doznania i uczucia.

Ćwiczenie: Moje 75-te urodziny

Wyobraź sobie, że mają dziś miejsce Twoje 75-te urodziny – wyjątkowa uroczystość. Czy widzisz gdzie świętujesz swoje 75-te urodziny? Czy w swoim domu, a może w restauracji lub gdzieś na zewnątrz na świeżym powietrzu? Kto przybył na Twoje urodziny? Czy przyjechało wiele osób, czy tylko najbliżsi z najbliższych? Z czyjego przybycia na tę uroczystość cieszysz się najbardziej?

Co opowiada najbliższa Ci osoba z rodziny innym obecnym gościom o Tobie i o Twoim życiu? Jak wspomina ta osoba Twoje życie? A jak wspomina Ciebie Twoja najbliższa przyjaciółka lub przyjaciel, którzy przybyli na tę uroczystość? Co odczuwasz słysząc wypowiadane słowa?

Zamknij znowu oczy i wsłuchaj się w siebie. Czy usłyszałaś to, co chciałabyś usłyszeć? A może jest jeszcze coś, co nie zostało przez nikogo powiedziane? Czy jest coś jeszcze, co chciałabyś wspominać w swoje 75-te urodziny? Zanotuj to, co się teraz spontanicznie pokaże.

A teraz powróć proszę z tej krótkiej podroży do tu i teraz. Jeśli chcesz odpowiedz teraz sobie na następujące pytania: Co jest w moim życiu tak naprawdę, ale tak naprawdę ważne? Co pragnę zmienić, co pragnę urzeczywistnić w życiu?

Mam nadzieję, że udało mi się przy pomocy tych ćwiczeń zaangażować Cię do refleksji, odpowiedzenia sobie i samouświadomienia tego, w Twoim życiu jest tak naprawdę dla Ciebie wartościowe. Chciałabym Ci życzyć by te wartości, osoby, emocje pomogły Ci w kreowaniu zbilansowanej ścieżki życiowej i zachowania tym samym zdrowia zarówno psychicznego jak i zdrowia ciała. A jeśli zapragniesz zgłębić tę tematykę jeszcze bardziej, polecam Tobie dwie moje ulubione książki:

Lothar J. Seiwert (2009): Spiesz się powoli. Więcej czasu w zwariowanym świecie. Wydawnictwo KOS, 2009. (Wersja niemiecka: Wenn du es eilig hast, gehe langsam: Mehr Zeit in einer beschleunigten Welt, Campus Verlag; 16. Auflage, 2012).

Stephen R. Covey (2006): 7 nawyków skutecznego działania, Dom Wydawniczy Rebis (Wersja niemiecka: Die 7 Wege der Effektivitat, GABAL-Verlag, 39. Auflage, 2005).

Autorka: Violetta Anders

 

Zabrania się kopiowania i rozpowszechniania zamieszczonych na stronie treści.