Dobry psycholog, czyli kto?
I czy na pewno chodzi o psychologa?
Potoczne ”Chodzę do psychologa”, “Szukam dobrego psychologa” odnosi się najczęściej nie do zawodu psychologa a psychoterapeuty. Czy to jakaś różnica? TAK, różnica jest zasadnicza, tak jak między optykiem a okulistą, prawnikiem a adwokatem, higienistką stomatologiczną a dentystką. Dlatego warto dobrze poszukać!
Psycholog to osoba, która ukończyła 5 letnie studia psychologiczne i uzyskała tytuł magistra psychologii. Psycholog może pracować np.: w biznesie, rekrutacji, diagnostyce, szkoleniach, poradnictwie itd. Studia psychologiczne nie przygotowują i nie wyposażają swoich absolwentów w kompetencje do prowadzenia psychoterapii. Absolwenci psychologii mogą czuć się przygotowani do prowadzenia poradnictwa psychologicznego, edukacji psychologicznej czy prowadzenia warsztatów psychologicznych. Tak zwana specjalizacja na studiach np. kliniczna także niczego tu nie zmienia. Profesjonalną pomoc psychologiczną i psychoterapię mogą prowadzić jedynie psychoterapeuci, czyli osoby, które po uzyskaniu tytułu magistra (najczęściej z psychologii) ukończą 4 letni całościowy program studiów z psychoterapii w określonym nurcie czyli modalności. Np. w nurcie psychodynamicznym, humanistycznym, poznawczo-behawioralnym. Ponadto odbędą staże kliniczne w placówkach szpitalnych, przejdą własną psychoterapię i uzyskają certyfikat potwierdzający ich profesjonalizm. To wszystko to setki godzin nauki teoretycznej, ćwiczeń praktycznych, własnych psychoterapeutycznych doświadczeń rozwojowych i mnóstwo momentów, aby odpowiedzieć sobie na pytanie czy to na pewno ten zawód chce się wykonywać.
Reasumując psycholog i psychoterapeuta to dwa różne zawody, które mają części wspólne, tak jak wspomniany wyżej prawnik i adwokat.
Jak to jest w Niemczech, jak to jest w Polsce?
Podobnie i różnie jednocześnie. Droga do zdobycia uprawnień i certyfikatu psychoterapeuty jest długa, mozolna i kosztowna w obu krajach. Zasadnicza różnica dotyczy regulacji prawnych wykonywania tego zawodu. W Niemczech tytuł Psychoterapeuty jest tytułem prawnie chronionym ( tak jak np. adwokat), w Polsce tak nie jest. Jeśli więc decydujesz się na konsultacje u psychoterapeuty wykształconego w Niemczech, który posiada tytuł Psychologischer Psychotherapeut (PP) to znaczy, że trafiasz do kogoś kto ma prawo używać tego tytułu, bo uprawnia go do tego zdobyte w Niemczech odpowiednie i specjalistyczne wykształcenie. Jeśli po takich wstępnych konsultacjach stwierdzisz, że wzbudza on/ona Twoje zaufanie na tyle, że chcesz się dzielić swoimi kłopotami osobistymi i z nią/nim podjąć swoją psychoterapię po prostu to zrób.
Bardzo wielu obcokrajowców w tym Polaków niezależnie od tego jak dobrze zna język niemiecki poszukuje psychoterapeutów mówiących w języku ojczystym.
Wydaje się to całkowicie naturalne i intuicyjne. W kontakcie z psychologiem psychoterapeutą ważne jest poczucie bezpieczeństwa i swoboda rozmowy. I jeśli naszym językiem socjalizacji był język polski to właśnie w tym języku będziemy czuli się najswobodniej. Język socjalizacji to język w jakim mówiły do nas najbliższe osoby w dzieciństwie, czyli najczęściej rodzice, język w którym wyrażane były uczucia przez naszych dorosłych opiekunów oraz przez nas a także język naszej (przynajmniej) podstawowej edukacji. Język socjalizacji to język w którym porozumiewaliśmy się z naszym rodzeństwem, rówieśnikami, to język w jakim przekazywane były nam wartości wyznawane przez nasze najbliższe otoczenie. To wszystko powoduje, że ten język jest nie tylko dla nas najlepiej zrozumiały, ale też ten język najlepiej czujemy.
Jak wybrać dobrze?
Jeśli decydujesz się na konsultację lub psychoterapię z psychoterapeutką/tą w prywatnym gabinecie i chcesz trafić do profesjonalisty zwróć uwagę na kilka ważnych kwestii. Po pierwsze transparentność i konkretność informacji, które możesz znaleźć na jej/jego stronie internetowej. Ogólne informacje deklaratywne, bez podania nazw Uniwersytetów, Szkół Psychoterapii, ogólniki odnośnie lat doświadczenia i zapewnienia, że stosuje najskuteczniejsze metody pomocy to informacje które powinny wzbudzić czujność. Deklaracja odnośnie godzin pracy od 8.00 do 21.00 codziennie włączając soboty, liczne promocje „pakietów“ sesji, inne zniżki na psychoterapię, mnóstwo poleceń „zadowolonych pacjentów” i nachalna reklama w mediach społecznościach wskazują raczej na desperację niż profesjonalizm „specjalisty“.
Profesjonalni psychoterapeuci zazwyczaj umieszczają na swoich stronach następujące informacje i tego właśnie szukaj:
- nazwy Uniwersytetu i kierunku studiów magisterskich jakie ukończyli,
- nazwy 4 letniej ! Szkoły Psychoterapii oraz nurtu w jakim pracują,
- zdjęć certyfikatów i zaświadczeń dopuszczających do wykonywania zawodu psychoterapeuty,
- jasnej informacji gdzie znajduje się gabinet psychoterapeuty,
- informacji ile trwa i kosztuje sesja,
- zdania „Swoją pracę poddaję regularnej superwizji“. Każdy profesjonalny psychoterapeuta niezależnie czy ma 3,7 czy 15 lat doświadczenia zawodowego powinien w ramach własnego rozwoju zawodowego oraz dbania o etykę swojej pracy konsultować ją w ramach indywidulanych lub grupowych sesji (superwizji) z superwizorem,
- zakresu pomocy, którą oferuje specjalista. Żaden, nawet doświadczony specjalista nie jest w stanie profesjonalnie pomagać wszystkim czyli dorosłym, dzieciom, młodzieży, parom, rodzinom. Każda z tych grup klientów wymaga innego kilkuletniego szkolenia specjalistycznego. Profesjonaliści zazwyczaj mają przygotowanie do pracy z 2 z wyżej wymienionych grup Klientów,
- informacji o przynależności do Stowarzyszeń dla psychoterapeutów.
Pierwsze konsultacje – na co zwrócić uwagę?
Pierwsze spotkania i kolejne sesje z psychoterapeutą mogą wyglądać różnie w zależności od tego czy zaczynasz współpracę z psychoterapeuta humanistycznym, psychodynamicznym czy poznawczo-behawioralnym. To znaczy, że sposób rozmowy może być nieco inny w zależności w jakiej modalności terapeutycznej pracuje dany specjalista. Niezależnie jednak od tego każda rozmowa z profesjonalnym psychoterapeutą jest rozmową w której:
- Jesteś uważnie słuchany przez zdecydowaną większość czasu sesji.
- Psychoterapeuta nie daje Ci rad ani wskazówek jak postąpić.
- Nie jesteś oceniany (zarówno pozytywnie jak i negatywnie) ani Ty ani Twoje zachowania czy wybory.
- Osoby, o których mówisz opowiadając swoją historię również nie są oceniane.
- Psychoterapeuta pomaga Ci uporządkować myśli i nazwać uczucia.
- Psychoterapeuta nie obiecuje Ci 100 % „wyleczenia“ po kilku spotkaniach.
- Wspólnie z psychoterapeutą ustalacie cel spotkań, ich częstotliwość i przynajmniej wstępnie czas jej trwania.
- Psychoterapeuta jest gotowy odpowiedzieć na wszystkie Twoje pytania dotyczące jego/jej wykształcenia i przygotowania do pracy w zawodzie.
Niedopuszczalne zachowanie świadczące o tym, że osoba do której przyszłaś/edłeś nie jest profesjonalistą to:
- Częste dzielenie się wątkami z życia osobistego przez terapeutę w trakcie sesji
- Kontaktowanie się terapeuty z Tobą pomiędzy sesjami w innych sprawach niż informacje o terminach wizyt
- Wygłaszanie poglądów osobistych i mówienie z przekonaniem co będzie dla Ciebie lepsze
- Nawiązywanie kontaktów i proponowanie spotkań poza gabinetem
- Przekazywanie osobom trzecim (także z Twojej rodziny) jakichkolwiek informacji o Tobie uzyskanych w czasie sesji
- Częste odwoływanie sesji
Wybór osoby z którą chcesz pracować nad swoimi bardzo osobistymi sprawami, często dotyczącymi najbardziej intymnych i delikatnych uczuć to bardzo ważna sprawa. Warto poświęcić temu czas, uwagę i energię. Tak, aby na towarzyszkę lub towarzysza „drogi do siebie” czyli swojej psychoterapii wybrać odpowiednią osobę i wybrać dobrze!
Autorka: Honorata Moliter
Psycholożka, certyfikowana psychoterapeutka. Ma ponad 10-letnie doświadczenie w prowadzeniu psychoterapii i wsparcia psychologicznego dla osób dorosłych. Jest także trenerką warsztatów z zakresu szeroko rozumianego rozwoju osobistego. Pracuje w prywatnym gabinecie w Berlinie oferując konsultacje i psychoterapię w języku polski. Prowadzi warsztaty psychologiczne we współpracy z organizacjami polonijnymi. Jest także członkinią GwG Gesellschaft für Personzentrierte Psychotherapie und Beratung e.V., które uznało jej kwalifikacje za zgodne z niemieckimi standardami i wymogami do prowadzenia psychoterapii w Niemczech. Współzałożycielka Polskiego Gabinetu Psychoterapii w Berlinie.
Zabrania się kopiowania i rozpowszechniania zamieszczonych na stronie treści.